Khi nhắc đến Ecommerce, người ta thường chỉ nhắc đến Shopee, TIKI, Lazada vốn đã và đang rất nổi tiếng. Tuy nhiên đó chỉ là bề nổi của ngành, Ecommerce  thật sự còn rộng hơn như thế.

Theo góc nhìn của mình, nó bao gồm

Sàn: Lazada, Shopee, TIKI, Sendo, Sociolla…các sàn thương mại điện tử nổi tiếng trên thị trường. Làm ở sàn thì có rất nhiều vị trí chuyên môn sâu rất khác nhau, nhưng nhìn chung, mình thấy nó chia ra hai hướng:

• Commercial (Thương mại): Làm các hoạt động liên quan đến vấn đề kinh doanh của sàn, đưa ra các chính sách, chiến dịch, để tăng GMV (Gross Merchant Value) cho sàn.
• Operation (Vận hành): Vận hành nội bộ và hỗ trợ nhà bán hàng các hoạt động kinh doanh trên sàn, làm việc với các đơn vị vận chuyển, nhà kho… để tối ưu các hoạt động vận hành kinh doanh.

Brand / Sellers: Là các nhà bán hàng (NBH), các brand hoặc sellers. Làm Ecommerce ở các Brand và Seller thường có tư duy thực dụng hơn, mục tiêu cuối cùng là ra doanh số trên sàn, nên thường có trách nhiệm tìm giải pháp để tối đa hóa lượng hàng bán ra và tối ưu hóa vận hành.

Đa số mình thấy, người làm ở Brand / Sellers vừa phải làm Marketing và vừa phải làm Commercial

E-commerce enabler (Agency): Những đơn vị thứ ba, là cầu nối giữa Brand / Sellers và Sàn để hỗ trợ việc bán hàng đa sàn cho Brand / Sellers

• Chuyên về dịch vụ: Hỗ trợ nhà bán hàng hoặc brand bán hàng đa sàn (bao gồm tư vấn, quản lí gian hàng, vận hành, tối ưu hoạt động kinh doanh cho Sellers). Ví dụ Jetcommerce , OnPoint
• Phần mềm: Xây dựng sản phẩm hỗ trợ NBH tự động hoá các quy trình vận hành, báo cáo doanh thu đa sàn (Haravan, A1 Demy)

Điểm chung về môi trường & tần suất làm việc

Mình là người làm ở E-commerce enabler, trong quá trình đó thì tiếp xúc cả các bạn ở Sàn, và Sellers trong việc thực thi và triển khai các chiến dịch khuyến mãi.

Trước đó, đa phần mình làm ở môi trường thuần truyền thống, nên khi chuyển sang môi trường này. Có một điểm chung mà mình thấy đó là Tốc độ và Cường độ làm việc Cực kì cao.

Việc các bạn bên Sàn làm cả thứ 7 chủ nhật là bình thường, làm đến 19h 20h trong các ngày bình thường và thức xuyên đêm trong các ngày big sale là chuyện hiển nhiên như cơm bữa.

Còn ở Client hay Agency, cũng không thảnh thơi hơn là bao, do tính chất làm Đa sàn, tức là vừa hết big sale ở Lazada, bạn đã phải chuẩn bị đương đầu với big sale trên Shopee, liên tục xen kẽ nhau như thế và đặc biệt là Quý 4 khi các chương trình đồng loạt diễn ra trên cả 4 sàn như 9.9, 10.10, 11.11, 12.12, Tết.

Đặc thù do ngành chuyển động và thay đổi quá nhanh, lại còn rất mới so với các ngành khác, nên lúc nào cũng sẽ có những bài toán trên trời rơi xuống cần được giải quyết: từ tối ưu vận hành, đến tối ưu hoạt động thương mại (commercial)… Và hầu như dữ liệu số là một yếu tố bản lề của mọi bài toán.

Chính vì thế, để gia nhập ngành Ecommerce, bạn cũng cần phải có một nhóm những kỹ năng nền tảng nhất định để có thể sống sót qua những mùa Mega Sale Campaign vốn rất khắc nghiệt

Những kỹ năng chung cần có để gia nhập ngành Ecommerce

Nền tảng sức khỏe tốt & sức chịu đựng cao

Như đã nói ở trên, đa số người làm ở ngành này sẽ thường xuyên đối diện với áp lực công việc (Deadline dồn dập, KPI chồng chất) và tần suất làm việc cường độ dày đặc (đặc biệt trong các mùa campaign). Vì thế nên rất dễ dẫn đến tình trạng Overload kiểu tự nhiên “tắt điện” hết năng lượng, tụt hết cảm xúc vì quá ức chế, và phải mất vài ngày để hồi phục trở lại.

Khi đó, một nền tảng sức khỏe tốt về cả thể chất lẫn tinh thần sẽ giúp bạn vượt qua những giai đoạn căng thẳng hoặc tích cực trong việc giải quyết những vấn đề phát sinh một cách dễ dàng hơn.

Tư duy về số và dữ liệu 

Dữ liệu là thứ rất quan trọng với những người làm trong ngành này (đặc biệt là khối Marketing, Operation, Commercial). Tại sao số này nó tăng mà số này nó giảm, doanh thu đợt này tại sao không đạt mục tiêu đề ra, lí do ở đâu, con số nào giảm mà ảnh hưởng đến như vậy… Sẽ luôn có 1000 câu hỏi tại sao cần được bạn giải quyết dựa trên khả năng phân tích và đánh giá về dữ liệu của bạn.

Chính vì thế. có một nền tảng tư duy phân tích & tổng hợp & đưa ra các quyết định về số sẽ giúp bạn khác biệt khi mọi lập luận đều logic và mang tính thuyết phục cao.

*Note: Dĩ nhiên, cách đơn giản nhất để tự trau dồi là bắt đầu với Excel.

Kiến thức nền

Ở các công ty Ecommerce nhìn chung cũng sẽ có các phòng ban rất cơ bản như:  Marketing, Commercial, Finance, Business Intelligence…

Nhìn chung, Marketing trên Sàn cũng là Marketing,  cũng cần hiểu được các nguyên tắc và tư duy nền tảng cơ bản của Marketing, hoặc hiểu về các công cụ Digital Marketing chẳng hạn. Commercial cũng sẽ có những kiến thức nền tảng về Trade Marketing, như tính toán hoạt động Promtion, giá cả chẳng hạn.

Việc trau dồi các kiến thức nền tốt, sẽ giúp bạn dễ dàng tiếp cận và tiếp tục học hỏi hiệu quả hơn khi đi sâu vào làm việc thực tế.

Xem thêm bài viết tâm đắc nhất của mình về nền tảng: Business Objective – Marketing Objective – Communication Objective là gì ? Bạn có đang thực sự làm Marketing

Tính kỹ lưỡng & chi tiết

Một chị đồng nghiệp mình nói: “Để làm đúng và đủ trên sàn thì rất dễ, nhưng để làm hiệu quả thì phải bỏ rất nhiều công sức vào nó”

Trong quá trình làm việc thì mình thấy nó khá đúng. Làm sàn bạn phải bỏ thời gian tối ưu từng chi tiết nhỏ nhất : Tên sản phẩm, hình ảnh, content, trang gian hàng, livestream, story, rating & review, banner trong gian hàng, chạy ads, tối ưu hóa…

Nói chung là có cả ti tỉ thứ phải làm, phải tối ưu từng tí từng tí một và kết quả nó cũng không đến nhanh được, nên đôi khi làm sẽ dễ bị nản và quên mất đầu công việc đó.

Vì thế mà việc kỹ lưỡng chi tiết kèm theo đó là kế hoạch cụ thể, rõ ràng, rất cần được rèn luyện trong môi trường này.

Kết

Ở phía trên là những góc nhìn chung nhất cho bạn để thấy được nếu gia nhập ngành Ecommerce bạn sẽ được và mất cũng như cần trang bị những kỹ năng gì. Thật ra, còn nhiều kỹ năng nữa nhưng mình chỉ đang nói ở góc độ tổng quan nhất. Hi vọng nó hữu ích.

——

Buy Me A Coffe – Mời Mình 1 Ly Cafe Làm Quen Nhé ^^

Mình không phải là thầy giáo, tư vấn viên hay chủ một gian hàng nào cả. Mình đơn giản là đang làm tốt công việc (Ecommerce Marketing Planner) bằng cách đúc kết và chia sẻ những thứ mình làm và trải nghiệm được trong quá trình làm nghề, thông qua các nội dung trên Blog.

Nếu bạn đọc đến đây, và thấy bài viết hay và có giá trị, thì hãy “mời” mình bằng 1 ly Cafe. Hãy tưởng tượng bạn uống mời mình 1 ly cafe có giá 2$ – 5$, và mình sẽ thưởng thức cốc cafe đó để tìm kiếm những ý tưởng, kinh nghiệm thực tế và tiếp tục có những bài viết chất lượng hơn.

Bạn có thể ủng hộ Nhân qua link MoMo này nhé (và đừng quên để lại lời nhắn góp ý cũng như Tên của bạn nhé): https://nhantien.momo.vn/cristo  

Chia sẻ câu chuyện kinh doanh & marketing trên sàn qua email cùng mình, mình rất sẵn lòng để nghe và có thể sẽ giúp bạn (trong năng lực của mình).

Email: trongnhan2pm@gmail.com

Thank you !