Những yếu tố mà ứng viên cần quan tâm khi vào vị trí Ecommerce của công ty Client
Chào các bạn, vậy là nửa năm 2022 đã trôi qua, các bạn có đang ổn với công việc ecommerce của mình không? Có ai đang chuẩn bị chuyển việc không? Cá nhân mình có một Quý 1 rất ổn khi mình về số cả 2 chiến dịch Mega Sale (Super Brand Day và Lazada Birthday), nhưng có khá nhiều bất ổn trong Quý 2 khi mình bắt đầu chuẩn bị và có những bước chuyển mình mới hơn cho công việc cũng như con đường Ecommerce sắp tới của mình.
Dành cho các bạn chưa biết, mình kết thúc vị trí Ecommerce Supervisor ở Jet Commerce vào tháng 4 2022, và bắt đầu hành tìm kiếm hành trình mới hơn ở các công ty client. Và đây cũng là lần đầu tiên mình apply các công ty client ở vị trí Ecommerce, nên dĩ nhiên mình có nhiều thứ để ghi chép lại lắm.
Nhìn lại nửa năm của thị trường Ecommerce sau mọi hoạt động thực sự trở lại hậu Covid19, mình thấy được hầu hết các nhãn hàng lớn đã và đang chuẩn bị tiến sang một giai đoạn mới của business của họ trên môi trường Ecommerce, khi mà các hạng mục investment, chiến lược, định hướng, …. đều đang có dấu hiệu thay đổi vì có nhiều yếu tố ảnh hưởng.
Sự ảnh hưởng của Business Objective đến định hướng của Ecommerce
Trong một business dù ở môi trường online hay offline, trong mục tiêu kinh doanh của họ mình cũng thường thấy có 4 câu chuyện chính: Sales, Share, Growth, Profit.
Với từng mục tiêu trên, khi triển khai xuống kênh bán (ở đây là kênh Ecommerce) thì sẽ tác động đến toàn bộ cách vận hành của kênh bán đó, dĩ nhiên kéo theo đó là chính người vận hành kênh bán đó sẽ phải thay đổi theo.

Một ví dụ mà cách mình nhìn một business:
1) Trong giai đoạn 2021, mình làm cho các nhãn hàng Top 1 thị trường ngành hàng chăm sóc gia đình như Donwy Ariel, nửa đầu năm thì chủ yếu làm đủ các hoạt động để đẩy được số sale ra ngoài thị trường, nửa năm sau đó là cuộc chiến Top 1 hay Top 2 trong các ngày Mega Sale, để giành lấy thị phần của các đối thủ khác như Makleen hoặc Omo. Cũng chính vì mục tiêu nửa năm cuối là giành thị phần, khi triển khai hoạt động vận hành thì tụi mình có rất nhiều ngân sách để thử hết tất cả các kênh marketing, cũng như đa dạng rất nhiều hoạt động thu hút người dùng. Từ đó, bản thân của những người vận hành những hoạt động đó có nhiều đất diễn hơn (trong đó có mình) vì trong tay có rất nhiều tiền để chơi, dĩ nhiên sẽ áp lực nhưng bạn không bị ức chế khi ngân sách lúc nào cũng đủ dùng.
Cụ thể hơn một chút các bạn có thể nhìn cái slide ở bên dưới,

Ở trên hình, mình nhìn thấy Tefal trên Shopee mùa Mega Sale 9.9 xếp hạng thứ nhất , tức họ đang chiếm lĩnh thị phần của ngành hàng Điện Gia Dụng trong một trong những ngày Sale lớn nhất của sàn TMDT Shopee trong năm 2021. Một nhãn hàng muốn đứng top 1 trong ngày Mega Sale gần như không có việc chỉ bán chơi chơi mà đạt được, nên mình có thể đoán Tefal đặt mục tiêu Market Share.
Nếu như mình tra cứu vẫn thấy Tefal nằm đâu đó trong top 3 trong các ngày 6.6, 11.11, hoặc 12.12. Thì xác xuất cao là Tefal đã đạt được mục tiêu về chiếm lĩnh thị phần trong năm 2021. Vậy, câu hỏi của mình trong đầu là trong năm 2022, họ sẽ vẫn tiếp tục với mục tiêu chiếm lĩnh thị trường, hay chuyển sang giai đoạn tập trung vào PROFIT? Từ đó mình sẽ suy nghĩ tiếp là nếu như mục tiêu như thế, thì ở vai trò của mình là người vận hành và đôi lúc đưa ra chiến lược ngắn hạn, mình sẽ phải tập trung vào điều gì và có thể làm được gì?
Một số ưu thế khi mình làm dự án mà mục tiêu business của nó là Market Share & Sales như:
- Có nhiều tiền để làm nhiều hoạt động marketing & sale
- Được test những thứ mới và học hỏi liên tục
- Áp lực lớn với cường độ liên tục
- Học hỏi được tư duy Scale up.
- Không cần đi quá sâu vào việc optimize mà học cách sắp xếp và tận dụng tối đa tất các các channel & tools để tạo hiệu quả cộng dồn
- Có dữ liệu lớn đến nghiên cứu (học thêm về data analysis).
- Kinh nghiệm xây dựng process, quy trình, hệ thống (để có thể tải được khối lượng công việc lớn)
- Cảm giác được chinh phục.
- Khả năng teamwork và kĩ năng mềm khi làm việc với rất nhiều phòng ban và ai cũng giỏi (cái gì càng lớn thì càng bị phân hóa chuyên môn cao).
2) Dĩ nhiên, mình cũng làm vài dự án mới tanh, dự án trong 1 ngành hàng mới, hoặc brand mới trong ngành hàng vô cùng cạnh tranh,….Điểm chung là các dự án đa phần không có đủ tiền để chơi lớn như các dự án kia. Và mục tiêu cũng không rõ ràng. Ở những dự án này, mình học được cách cân đo đong đếm từng đồng tiền, tiết kiệm tối đa để business đó có thể phát triển và có lời, học thêm nhiều hơn về khả năng dự đoán. Đặc thù các dự án kiểu này thì:
- Khả năng làm được nhiều thứ cùng lúc (đa năng).
- Nắm bắt thị trường nhanh vì phải chắt chiu từng cơ hội của nhu cầu thị trường.
- Rèn luyện khả năng linh động xoay sở trong nhiều tình huống bất ngờ.
- Tư duy tối ưu hóa. (vì cần tiền nên cần tối ưu hóa để giảm thiểu chi phí thấp nhất).
Hiểu để chuẩn bị tinh thần
Đa phần các Brand top bảng xếp hạng 2021, đã trải qua một năm đáng nhớ, đi kèm là các quy trình chuẩn chỉnh và bài bản hơn. Đồng nghĩa với việc họ có yêu cầu cao hơn nếu tìm kiếm một thành viên mới trong team. Có thể năm 2022 họ không còn là leader nữa, nhưng do đã xây được bộ khung chuẩn qua từng chiến dịch trước đó. Nên sẽ là điểm đến lí tưởng nếu bạn muốn học hỏi một cái gì đó chuẩn chỉnh bài bản có quy trình cụ thể và tiếp tục phát triển trên những cái đã sẵn có trước đó.
Đối với những Brand mới thâm nhập vào thị trường, những nhà phân phối mới mở kênh bán trên sàn…Mình sẽ hỏi nhiều hơn, về định hướng, mục tiêu cụ thể thực sự của họ trong một năm, cách họ phân chia sắp xếp nhân sự cho toàn đội Ecom như thế nào? Dĩ nhiên mình không cần phải hỏi doanh số mục tiêu hay target cụ thể của họ là bao nhiêu, nhưng thông qua những câu hỏi tổng quan và quan sát cách trả lời, mình sẽ cố gắng đoán được bức tranh tổng thể của họ trong 1 năm là như thế nào.
Mình cũng sẽ tự hiểu, nếu như một Brand đang tiến vào giai đoạn tối ưu hóa lại profit của họ, đồng nghĩa với việc mình không được làm nhiều thứ ngầu ngầu nữa, mà cần phải cân đo đong đếm nhiều hơn, xoay sở tìm nhiều thứ để optimize hơn.
Mình cũng tự hiểu nếu một brand mới thâm nhập vào thị trường, mới lần đầu bước vào lĩnh vực Ecom với rất nhiều thay đổi trong thời hậu Covid19, nhưng mức độ đầu tư của họ vào kênh Ecom lại hạn chế, thì mình cần phải nổ lực hơn như thế nào trong việc set up quy trình, cách thức vận hành….
Yếu tố ngành hàng
Trong thị trường Ecom tổng quan, mình thấy được bức tranh chung toàn cảnh. Nhưng khi đi sâu vào những công việc hằng ngày, những thứ phải làm hoặc lên kế hoạch, yếu tố ngành hàng tác động lên rất nhiều khía cạnh công việc và nó còn có ảnh hưởng đến sự phát triển tương lai lâu dài nữa.
- Sản phẩm mình bán mỗi ngày, mình có thực sự thích nó không? Nếu không thích nó, không hiểu nó, không có cảm hứng với nó, thì mình sẽ bán như thế nào ?
- Ngành hàng đó có giá trị trung bình cao hay thấp. Mỗi đơn hàng tầm tầm 300K, khác hoàn toàn với các ngành hàng có đơn từ 800K đến 1 triệu. Từ cách marketing, cách bán, cách vận hành.
- Mối quan hệ xung quanh ngành hàng: quan hệ với các anh chị KAM ở sàn, quan hệ với các đối tác phân phối, càng làm lâu thì mối quan hệ càng dày lên, ảnh hưởng nhiều đến khả năng tạo ra kết quả của mình.
- Ngành hàng đó có tốc độ tăng trưởng như thế nào? Và tương lai tăng trưởng của nó được dự đoán ra làm sao (cái này có thể tìm đọc các báo cáo của Kantar)

Bạn có thể tìm thêm report ở đây: VIETNAM MARKET RESEARCH x MARKET REPORT COMMUNITY
Yếu tố xã hội
Yếu tố kinh tế thị trường cũng ảnh hưởng rất lớn đến hành vi mua sắm của người tiêu dùng. Mọi người thấy rõ ràng là khi Covid19 đến gần như chỉ có thể mua hàng ở kênh Online hoặc sàn ,và từ đó doanh số tăng.
Khi hết Covid, chúng ta bắt đầu đối diện với lạm phát, thể hiện trực tiếp ở giá xăng tăng chóng mặt trong tháng 4 tháng 5 và các tháng tiếp theo thì mình cũng không biết nhưng nhìn kinh tế không thấy khả quan mấy.
Người tiêu dùng bắt đầu cắt giảm chi tiêu của họ, loại bỏ các sản phẩm mình hay gọi là “nice to have” có cũng được mà không có cũng chẳng sao. Từ đó khả năng bán hàng của kênh Ecom cũng bị ảnh hưởng theo
Giá xăng cũng ảnh hưởng đến khâu nhập hàng, giá nguyên liệu, vận chuyển và cũng từ đó tăng chi phí. Khi tăng chi phí tăng đồng loạt ảnh hưởng trực tiếp đến cấu trúc chi phí của một kênh Online. Và cộng thêm việc kênh Online là kênh có thể dễ dàng thay đổi định hướng nhất thì sự biến động của công việc của mình sẽ càng cao hơn.
Yếu tố bản thân
Nói đi thì cũng nói lại, yếu tố quan trọng nhất vẫn là yếu tố bản thân bạn cần gì và bạn muốn gì. Cho dù là doanh nghiệp đang ở giai đoạn nào thì việc bản thân hiểu rõ mình cần cái gì trong giai đoạn hiện tại cũng là quan trọng. Và khi đã hiểu rồi thì việc chấp nhận những cái khó trong các đầu việc sẽ giúp bản thân mình kiên nhẫn để vượt qua một vài khó khăn ban đầu hơn.
Chúc bạn, và chúc cả mình có thật nhiều trải nghiệm thú vị trong một ngành đầy những thú vị này. Cheers !!!
—-
Mình hi vọng bạn có thể trao đổi tranh luận thêm cũng như đặt câu hỏi với mình thông qua đường link bên dưới.
https://forms.gle/d4Xex6MhG8zAsGht8
Chào anh Cris, em rất ấn tượng và cảm ơn về blog chia sẻ kiến thức Ecom của anh. Hiện tại em đang làm cho 1 công ty data dành cho Ecom, nếu anh có nhã hứng tìm hiểu bức tranh toàn cảnh các ngành hàng trên Ecom có thể trao đổi với em qua email bên dưới nha.